Psycholog szkolny

Dlaczego warto ćwiczyć koncentrację?

• Lepsze wyniki w nauce – dzieci szybciej przyswajają wiedzę.

• Rozwój samodzielności – łatwiej planują i kończą rozpoczęte zadania.

• Mniejszy stres – skupienie pomaga kontrolować emocje i unikać rozproszenia.

🟢 Klasy 1–3: Zabawa i ruch

Młodsze dzieci najlepiej skupiają się podczas krótkich, ciekawych aktywności.

Ćwiczenia indywidualne i grupowe

1. „Co się zmieniło?” – dziecko przygląda się przez 30 sekund kilku przedmiotom, a następnie odwraca się. Nauczyciel zmienia położenie jednego elementu – dziecko zgaduje, co uległo zmianie.

2. Śledzenie wzrokiem – rysowanie linii na kartce i wodzenie wzrokiem lub palcem po zakrętach bez odrywania.

3. Memory na czas – klasyczna gra w pary, ale z ograniczeniem czasowym.

4. Zabawa w „Echo” – nauczyciel wystukuje rytm, dzieci go powtarzają.

5. Labirynty i ścieżki – odnajdywanie drogi na kartkach lub w formie dużej planszy na podłodze.

6. Balans na jednej nodze – dziecko stoi nieruchomo i liczy do 20, stopniowo wydłużając czas.

7. Rysowanie po dyktandzie – nauczyciel opisuje prosty obrazek, a dzieci rysują zgodnie z instrukcją.

8. Zabawa w spostrzegawczość „I spy” – dzieci wyszukują w klasie przedmioty w danym kolorze lub kształcie.

9. Krótka joga dziecięca – proste pozycje (np. drzewo, kot) z koncentracją na oddechu.

10. Słuchanie dźwięków – dzieci zamykają oczy i liczą, ile różnych dźwięków potrafią rozpoznać w 1 minucie.

🔵 Klasy 4–8: Świadome strategie i wyzwania

Starszym uczniom można proponować zadania bardziej złożone i wymagające planowania.

Ćwiczenia rozwijające uwagę

1. Odliczanie wstecz z utrudnieniem – np. od 100 co 7, z jednoczesnym klaśnięciem co 5 sekund.

2. Szybkie dyktando obrazkowe – nauczyciel przez 20 sekund pokazuje obrazek, a uczniowie odtwarzają z pamięci szczegóły.

3. Krzyżówki i sudoku – szczególnie te z limitem czasu.

4. Czytanie „na czas i ze zrozumieniem” – krótkie fragmenty, po których uczeń natychmiast odpowiada na pytania.

5. Ćwiczenie „Jedno zadanie w ciszy” – np. przepisanie tekstu bez żadnych rozproszeń w klasie.

6. Śledzenie dwóch informacji – np. słuchanie nagrania i jednoczesne zaznaczanie pojawiających się w nim wyrazów na kartce.

7. Gra „Zapamiętaj sekwencję” – nauczyciel pokazuje serię ruchów (np. klaśnięcie, podskok, obrót), uczniowie powtarzają w kolejności.

8. Rozwiązywanie rebusów i łamigłówek logicznych – rozwija spostrzegawczość i wnioskowanie.

9. Codzienny dziennik koncentracji – zapisywanie, co pomagało lub przeszkadzało w skupieniu.

10. Mindfulness 5 zmysłów – krótka praktyka: co w danej chwili widzę, słyszę, czuję, wącham, smakuję.

🧩 Wskazówki organizacyjne 

• Stopniuj trudność – zacznij od krótkich aktywności, wydłużaj czas stopniowo.

• Dbaj o ruch i przerwy – aktywność fizyczna poprawia dopływ tlenu do mózgu.

• Stały rytm dnia – przewidywalny plan ułatwia skupienie.

• Minimalizuj rozpraszacze – telefon czy hałas obniżają jakość uwagi.

Podsumowanie

Regularne włączanie tych ćwiczeń do codziennej pracy w szkole i w domu wspiera rozwój pamięci, samodyscypliny i umiejętności koncentracji u dzieci. Warto wprowadzać je w formie zabawy, nagradzać wysiłek i doceniać postępy – to najlepsza droga do wzmocnienia zdolności skupienia uwagi na całe życie.